24-godzinny dyżur leczenia ostrego zawału serca
Dzięki certyfikowanej przez Niemieckie Towarzystwo Kardiologiczne jednostce Chest Pain Unit (CPU) zapewniamy całodobowy dyżur leczenia ostrych zawałów serca w Pracowni Hemodynamiki.
Co to jest 24-godzinny dyżur leczenia ostrego zawału serca?
Ostry zawał serca powstaje wtedy, gdy część mięśnia sercowego zostaje odcięta od dopływu krwi.
Ponieważ tkanka mięśnia sercowego może przeżyć bez dopływu tlenu tylko krótki czas, ogromne znaczenie ma jak najszybsze przywrócenie dopływu krwi. A ponieważ osiągnięcie tego poprzez mechaniczne otwarcie danego naczynia jest skuteczniejsze i pewniejsze niż poprzez terapię farmakologiczną, utworzono 24-godzinne dyżury leczenia ostrych zawałów serca w Pracowni Hemodynamiki.
Jak powstał 24-godzinny dyżur leczenia ostrego zawału serca?
Po tym jak w 1958 r. Sones jako pierwszy opisał obraz naczyń wieńcowych, uzyskany za pomocą wstrzyknięcia środka cieniującego, upłynęły ponad dwie dekady zanim Grünzig jako pierwszy opisał zastosowanie cewników balonowych w leczeniu zwężeń naczyń wieńcowych. Następnym z kolei był Rentrop, który w 1979 r. opisał w Getyndze pierwsze leczenie pacjenta z ostrym zawałem serca.
Pierwszy opis przedstawia, jak skrzeplina w naczyniu wieńcowym zostaje sforsowana za pomocą prowadnika, i jak następnie skrzeplina ta zostaje rozpuszczona za pomocą leku.
W dwóch kolejnych dekadach skupiono się na sprawdzaniu różnych substancji rozpuszczających skrzeplinę pod kątem ich skuteczności i bezpieczeństwa w leczeniu zawału serca. Okazało się przy tym, że nawet w przypadku szybkiego zastosowania odpowiedniej terapii, nie u wszystkich pacjentów udaje się udrożnić naczynie zawałowe, a z drugiej strony rozpuszczająca skrzeplinę terapia (trombolityczna) wywołuje powikłania krwotoczne. U części pacjentów dochodzi w wyniku trombolizy do krwotoku mózgowego.
Kiedy pomaga 24-godzinny dyżur leczenia ostrego zawału serca?
- Ostry zawał serca z uniesieniem odcinka ST, to znaczy, kiedy na elektrokardiogramie widoczne jest uniesienie przebiegającego normalnie horyzontalnie odcinka ST (oznaki zawału w EKG)
- Ostry zawał serca bez uniesienia odcinka ST
- Podostry zawał serca z utrzymującymi się dolegliwościami
- Podostry zawał serca z niestabilnymi warunkami krążenia
- Nagłe zatrzymanie krążenia ze skuteczną reanimacją
Jak pomaga 24-godzinny dyżur leczenia ostrego zawału serca?
Przeprowadzenie koronarografii, rozprężenia balonu i implantacji stentu przebiega zgodnie z niniejszym opisem.
Centralne znaczenie w leczeniu ostrego zawału serca ma możliwie najszybsze przywrócenie dopływu krwi do zagrożonej zawałem części mięśnia sercowego. Przy tym na czas rozpoczęcia leczenia pacjenta wpływ mają różne czynniki:
- Czas od wystąpienia dolegliwości i wezwania pogotowia ratunkowego do czasu przybycia lekarza pogotowia ratunkowego
- Czas transportu do szpitala
- Czas od przybycia do szpitala do udrożnienia naczynia, zwany też „door to balloon time“
Odcinek czasu pomiędzy pojawieniem się dolegliwości i wezwaniem pogotowia ratunkowego można skrócić przez lepsze uświadamianie ludności. Dobra organizacja łańcucha ratunkowego odpowiada za wybór właściwego szpitala, i przez to za skrócenie czasu transportu. W idealnym przypadku to już służby pogotowia ratunkowego powiadamiają wcześniej dany szpital o przybyciu pacjenta z ostrym zawałem serca, tak aby pacjent mógł być bezzwłocznie przetransportowany do pracowni hemodynamiki.
Dlatego lekarze pogotowia ratunkowego naszego szpitala i okolicznych powiatów mogą bezpośrednio z karetki przesłać EKG na nasz oddział kardiologiczny i zagwarantować w ten sposób powiadomienie pracowni hemodynamiki także poza zwykłymi godzinami pracy. W zwykłych godzinach pracy jesteśmy w stanie dzięki trzem pracowniom hemodynamiki zapewnić bezzwłoczne podjęcie leczenia pacjenta z ostrym zawałem serca. Niezależnie od tego 365 dni w roku w gotowości do wykonywania pracy jest zespół lekarzy i personelu asystującego, po to żeby jak najbardziej skrócić czas od przybycia pacjenta do szpitala do udrożnienia naczynia.
W 2011 r. w naszym Centrum Kardiologicznym zabieg cewnikowania przeprowadzono u 342 pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym. Korzystamy przy tym rutynowo z dostępu przez tętnicę promieniową, ponieważ ten dostęp niesie ze sobą mniejsze ryzyko komplikacji i w porównaniu do dostępu przez tętnicę udową w ostrym przypadku większe są szanse przeżycia pacjenta.
Jaki jest przebieg działań na 24-godzinnym dyżurze leczenia ostrego zawału serca?
- Pacjenta kładzie się na stole hemodynamicznym i nakrywa sterylnie.
- Staw nadgarstkowy i pachwina zostają sterylnie przemyte.
- Po zastosowaniu znieczulenia miejscowego tętnica zostaje nakłuta za pomocą igły.
- Za pomocą prowadnika do tętnicy wprowadzana jest tzw. koszulka naczyniowa.
- Cewnik doprowadzany jest do naczynia wieńcowego
- Miejsce zwężenia forsowane jest za pomocą prowadnika, skrzeplina zostaje ewentualnie odsysana.
- Przez prowadnik do miejsca zwężenia doprowadza się balon i/lub stent.
- Balon i/lub stent są rozprężane.
- Balon i cewnik zostają usunięte, miejsce nakłucia zostaje zamknięte opatrunkiem uciskowym albo systemem szwów.
