Opieka telemedyczna

Co to jest telemedycyna?

Telemedycyna, zwana także „Homemonitoring“ czy „CareLink“ to przesyłanie na odległość danych dotyczących pacjenta. Przekaz ten może odbywać się pomiędzy lekarzem i lekarzem lub pomiędzy pacjentem i lekarzem. Monitoring telemedyczny może być pomocny w przypadku pacjentów, którym wszczepiono rozrusznik serca. Polega to na tym, że dane dotyczące pracy rozrusznika są regularnie przesyłane do Centrum Kardiologicznego za pomocą sieci telefonicznej.

Warunkiem jest posiadanie oprócz normalnego łącza telefonicznego jedynie jeszcze małego urządzenia zewnętrznego, które odczytuje drogą radiową dane z rozrusznika i przesyła je automatycznie dalej. Transfer danych następuje w sposób zaszyfrowany na chronionym serwerze. Zaletą telemonitoringu jest z jednej strony umożliwienie szybkiego rozpoznania zakłóceń w działaniu rozruszników przez lekarzy prowadzących. Z drugiej strony, w przypadku braku zakłóceń w funkcjonowaniu rozruszników, telemonitoring pozwala zwiększyć odstępy pomiędzy koniecznymi badaniami kontrolnymi w klinice. Zasadniczo monitoring rozruszników możliwy jest zarówno z domu, jak również na urlopie czy za granicą.

Początki opieki telemedycznej

W 1906 r. Willem Einthoven opublikował w „Archives Internationales de Physiologie“ artykuł pod tytułem „The Telecardiogram“, który po raz pierwszy zajmował się przesyłaniem na odległość fizjologicznych sygnałów biologicznych. Chodziło o wtedy o jednokanałowe EKG, które zostało przesłane od pacjenta znajdującego się w klinice uniwersyteckiej Leiden przez jedną milę łącza telegraficznego do galwanometru strunowego w Instytucie Fizjologii. Za sprawą NASA od 1960 r. przesyłano dane fizjologiczne na duże odległości, potem w latach 90-tych przesyłano zdjęcia rentgenowskie w radiologii, a wraz z powstaniem powszechnie dostępnych szerokopasmowych sieci transmisji danych od 2000 r. transfer danych został wprowadzony do medycyny klinicznej.

Jak pomaga telemedycyna?

Opieka czy nadzór telemedyczny nie może zastąpić ani zredukować opieki lekarskiej. Powinna ją raczej w pewnych obszarach uzupełniać i specyfikować.

Telemedycyna bezpośrednio związana ze stymulatorem

Pacjenci z ciężkimi chorobami serca, którym albo właśnie zaimplantowano urządzenie medyczne takie jak na przykład defibrylator, albo mają w przyszłości takie otrzymać, bez ponoszenia dodatkowych kosztów mogą wybrać takie urządzenie, które jest kompatybilne z systemami telemedycznymi.
Telemedycyna bezpośrednio związana ze stymulatorem ma – w porównaniu do innych systemów na terenie Berlina i Brandenburgii, które sterowane są przy pomocy dodatkowych urządzeń i centrali – szczególne zalety, takie jak prostota działania i całkowita automatyzacja systemu, jak również bezpośrednia analiza danych przez lekarzy prowadzących.

Wybór odpowiedniego systemu monitorującego

Wyboru właściwego systemu dokonuje lekarz wspólnie z pacjentem uwzględniając przy tym rodzaj schorzenia, otoczenie techniczne w domu i wymogi medyczne. Po złożeniu odpowiedniego wniosku, wprowadzeniu i przetestowaniu systemu dane takie jak rytm serca, aktywność pacjenta czy biologiczny opór płucny mogą być automatycznie zapisywane, a potem za pośrednictwem sieci GSM albo sieci stacjonarnej przesyłane do Centrum Kardiologicznego i tam w czasie rzeczywistym w powiązaniu z dostępnymi na miejscu danymi pacjenta analizowane.

Różne stacje bazowe, które umożliwiają telemedyczny odczyt danych z wszczepionych urządzeń elektrycznych i ich transmisję do Centrum Kardiologicznego poprzez łącze telefoniczne

Szybka reakcja w razie potrzeby

W przypadku, gdy przesyłane dane wskazują gwałtowną zmianę, która może ewentualnie oznaczać konieczność zmodyfikowania leczenia medycznego, można w krótkim czasie odbyć telefonicznie odpowiednią rozmowę albo wydać właściwe zalecenie terapeutyczne. W naszym Centrum prowadzone są obecnie obszerne badania naukowe, które prawdopodobnie wykażą znaczącą zaletę, jaką ta forma nadzorowania pacjentów z niewydolnością serca ma w stosunku do standardowego nadzorowania w poradni czy gabinecie lekarskim (studium OptiLink-HF).

Ścisła współpraca z kardiologami prowadzącymi własne gabinety

Ważny jest kontakt z prowadzącym kardiologiem, który na życzenie może mieć bezpośredni dostęp do danych pacjenta albo jest pisemnie informowany w formie krótkiego sprawozdania. Wielu kardiologów prowadzących gabinety na terenie Berlina i Brandenburgii zostało już wcześnie włączonych w ten projekt.

Pielęgniarka specjalista z zakresu telemedycyny

W celu zapewnienia ciągłej analizy i nadzorowania wpływających danych telemedycznych, wykształcono jedną pielęgniarkę na certyfikowaną menedżerkę danych telemedycznych (pielęgniarka specjalista z zakresu telemedycyny). W ścisłym porozumieniu z naszymi lekarzami specjalistami chorób serca nadzoruje ona wpływające dane i w razie wystąpienia nieprawidłowości nawiązuje wczesny kontakt z pacjentem.

Zalety telemedycznego monitoringu

Jedną z naukowo już udowodnionych zalet, jaką nadzór telemedyczny ma w porównaniu do standardowych wizyt kontrolnych w poradni czy gabinecie lekarskim, jest wczesne rozpoznanie nieprawidłowości w funkcjonowaniu urządzeń lub ewentualnych nieprawidłowych czynności implantów. 
Ważną zaletą telekardiologii w takim kraju związkowym jak Brandenburgia jest pokonanie problemu dużych odległości. Telemonitoring pozwala znacznie ograniczyć ilość wizyt kontrolnych, które dla pacjenta wiążą się często z długimi i męczącymi dojazdami. Dzięki temu następuje poprawa jakości życia pacjentów często z niewydolnością serca i ograniczoną wydolnością fizyczną. Równocześnie polepsza się też opieka medyczna, gdyż można szybciej reagować na nieprawidłowości.

Zasięg opieki telemedycznej

Świadczone przez nas usługi w postaci telemedycznego nadzorowania pacjentów mają zasięg ponadregionalny, co obrazują poniższe mapy. Dzięki telemedycznemu nadzorowi niektórzy nasi pacjenci w międzyczasie decydują się ponownie nawet na dłuższe pobyty za granicą – nasza opieka telemedyczna sięga aż po Skandynawię i kraje arabskie.

Przykład nadzoru

Etapy leczenia

• Rozważenie przez lekarza, czy istnieje wskazanie do implantacji urządzenia kardiologicznego
• Rozmowa z pacjentem o indywidualnych wadach i zaletach telemedycznego nadzoru, wyjaśnienie warunków
• Implantacja
• Wizyta kontrolna w poradni i zainicjowanie opieki telemedycznej ze szczegółowymi wyjaśnieniami i wyrażeniem pisemnej zgody dotyczącej ochrony danych osobowych
• Przysłanie, ustawienie urządzenia łączącego i przetestowanie go
• Telefon z centrum zajmującego się opieką pohospitalizacyjną i ustalenie interwału czasowego
• Nadzór telemedyczny
• Nawiązanie przez centrum kontaktu telefonicznego z pacjentem w razie odbiegających od normy danych
• Zalecenie terapeutyczne i nadzór

Ogólnie informacje po niemiecku

Deutsche Gesellschaft für Kardiologie:
dgk.org

Deutsche Gesellschaft für Telemedizin:
dgtelemed.de

Deutsche Herzstiftung:
herzstiftung.de

Badania na temat telemedycyny

Fluid status monitoring with a wireless network to reduce cardiovascular-related hospitalizations and mortality in heart failure: rationale and design of the OptiLink HF Study (Optimization of Heart Failure Management using OptiVol Fluid Status Monitoring and CareLink) Eur J Heart Fail. 2011 July; 13(7): 796–804

Telemedical Interventional Monitoring in Heart Failure (TIM-HF), a randomized, controlled intervention trial investigating the impact of telemedicine on mortality in ambulatory patients with heart failure: study design. Eur J Heart Fail. 2010 Dec; 12(12):1354-62

Potential value of automated daily screening of cardiac resynchronization therapy defibrillator diagnostics for prediction of major cardiovascular events: results from Home-CARE (Home Monitoring in Cardiac Resynchronization Therapy) study. Eur J Heart Fail. 2011 Sep;13(9):1019-27

Martin Seifert, Viviane Moeller, Kay Brilla, J. Meyhoefer, Ch. Butter:
Analyse von technischen Anwendungsbeschränkungen und des Schulungsbedarfs der Patienten bei der CareLink Fernabfrage. Clin Res Cardiol 97: Suppl 2 (2008)